Waar staat EHBO voor

De letters EHBO staan voor:

Eerste Hulp Bij Ongelukken

Men spreekt ook weleens over EHV:

Eerste Hulp Verlenen

Bij het verlenen van Eerste Hulp dient rekening te worden gehouden met de volgende 5 punten:

  1. Let op gevaar
  2. Ga na wat er gebeurd is en daarna wat iemand mankeert
  3. Stel het slachtoffer gerust
  4. Zorg voor professionele hulp
  5. Help het slachtoffer op de plaats waar hij/zij ligt of zit.
Herken een trombose

Zó herken je trombose

Symptomen van een trombose zijn onder meer afhankelijk van de plek in het lichaam waar de trombose optreedt. We geven hier een korte lijst met symptomen per plek. Als u een van deze klachten ervaart, neem dan altijd contact op met uw huisarts of bel 112. Ligt u in het ziekenhuis, meldt u deze klachten dan meteen bij uw behandelend arts

Hartinfarct – trombose in het hart

Bij een hartinfarct krijgt de hartspier geen of onvoldoende zuurstof doordat een kransslagader helemaal afgesloten is. Klachten kunnen zijn 

  • een beklemmende of drukkende pijn midden op de borst.
    • deze pijn kan, ook in rust, uitstralen naar bovenarmen, hals, kaak, rug en maagstreek
  • deze pijn duurt ook in rust langer dan 5 minuten
  • deze pijn gaat samen met zweten, misselijkheid of braken

Voor vrouwen geldt dat zij vaker andere klachten hebben dan mannen, zoals:

  • pijn in de bovenbuik, kaak, nek of rug
  • pijn tussen de schouderbladen
  • kortademigheid
  • extreme moeheid
  • duizeligheid
  • onrustig gevoel, angst en snelle ademhaling
  • misselijkheid of braken

De klachten verschillen per persoon. De klachten kunnen plotseling of heel geleidelijk ontstaan. Per dag krijgen ongeveer 80 mensen in Nederland een hartinfarct (zie RIVM; Hartstichting).

Herseninfarct – trombose in de hersenen


Bij een herseninfarct is een bloedvat in de hersenen gedurende langere tijd afgesloten door een bloedstolsel. Het achterliggende deel van de hersenen krijgt te weinig zuurstof en er ontstaan uitvalsverschijnselen. Als de afsluiting te lang duurt kan het hersenweefsel afsterven.
Een herseninfarct is bij de meeste mensen te herkennen aan één of meer van de volgende verschijnselen:

  • een scheve mond
  • een verwarde spraak
  • een lamme arm.

Herken een trombosebeen

Een trombosebeen ontstaat als een bloedstolsel een bloedvat in het been afsluit. Het is belangrijk om bij klachten meteen de huisarts te bellen. Een trombosebeen kan namelijk leiden tot een (levensgevaarlijke) longembolie. De volgende vijf verschijnselen doen zich bijna altijd voor: 

  • een vrij snel optredende zwelling van één been
  • een zwaar gevoel of pijn in het been
  • een rode of juist blauwachtige verkleuring van het been

Daarnaast kan er bijvoorbeeld ook sprake zijn van:

  • een lichte temperatuursverhoging
  • een strakgespannen huid van het been (rood en glanzend met gestuwde oppervlakkige aderen) 

Minder vaak voorkomende klachten zijn:

  • Wit been
  • Zeer pijnlijk been
  • Het gevoel een zweepslag te hebben in de kuit
  • Pijn in de benen bij lopen, die afneemt bij stilstaan 

Bovenstaande klachten kunnen ook wijzen op andere aandoeningen aan het been, zoals zweepslag, een breuk in het bot, een infectie van de huid, het knappen van een vochtblaas in de knie (‘Bakerse cyste’), gewrichts- en spieraandoeningen of een oppervlakkige aderontsteking. Slechts 1 op de 4 patiënten met dergelijke klachten blijkt na onderzoek ook daadwerkelijk een trombose te hebben. Neem echter altijd contact met uw arts als u verschijnselen ervaart die kunnen wijzen op een trombosebeen.

Longembolie – trombose in de longen

Een longembolie treedt op als een gedeelte van een stolsel losraakt uit de ader van het been of de buikholte. Dit stolsel wordt meegevoerd met de bloedstroom en komt via de ader door het hart in de longslagader terecht. Dan is er sprake van een longembolie. Het longweefsel achter de bloedprop kan afsterven als niet snel genoeg behandeld wordt. De belangrijkste klachten bij een longembolie zijn:
plotseling optredende kortademigheid
pijn bij zuchten en hoesten
Daarnaast kunnen mensen met een longembolie last hebben van:

  • hartkloppingen
  • flauwvallen
  • zwelling en pijn in het been
  • bloed opgeven
  • benauwdheid
  • bleke gelaatskleur
  • transpireren
  • pijn op de borst
  • lichte stijging van de lichaamstemperatuur
  • plotseling ontstane prikkelhoest

De klachten bij een longembolie kunnen erg lijken op de symptomen die passen bij bijvoorbeeld een hartinfarct, een ontsteking van de longvliezen, een klaplong of een longontsteking. Neem in alle gevallen zo spoedig mogelijk contact op met uw huisarts, 112, of met uw behandelend arts.

Trombose in het oog

In het netvlies van onze ogen bevinden zich zowel aders als slagaders. Het kan gebeuren dat een bloedpropje (trombose) één of meerdere van die aders of slagaders afsluit. Een bloedpropje in de ader of slagader van het oog kan de volgende klachten geven:
vermindering van het zicht in 1 oog (vaak pijnloos)
plotseling ontstaan van vlekken of lichtflitsen (al dan niet in combinatie met vermindering van zicht)
Ervaart u 1 of meer van de beschreven klachten? Neem dan direct contact op met uw huisarts. Deze zal u zo nodig doorverwijzen naar een oogarts. Een oogarts kan het onderscheid tussen een arteriële en veneuze oogtrombose vaststellen en daar de eventuele behandeling op aanpassen. Onderzoek naar hoge bloeddruk, diabetes en andere factoren die mogelijk hebben bijgedragen aan het ontstaan van de trombose is nodig om de kans op herhaling te verminderen.

Sinustrombose

Bij sinustrombose sluit een bloedpropje bloedvaten in het voorste deel van uw hersenen af. De belangrijkste klacht van een trombose in de afvoerende vaten in het hoofd is (hevige) hoofdpijn. Daarnaast kan sinustrombose verschijnselen geven die erg lijken op de klachten van een herseninfarct of beroerte:

een scheve mond, verwarde spraak
een lamme arm,
evenwichtsstoornissen
dubbelzien 
epileptische aanvallen
buiten bewustzijn raken
in coma raken (zeldzaam)
Neem altijd direct contact op met een arts als u verschijnselen heeft die op een sinustrombose kunnen wijzen.

https://www.trombosestichting.nl/trombose.html
Bron: Trombosestichting Nederland

Hartinfarct bij vrouwen

Om hier verbetering in te brengen, heeft de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) de werkgroep Gender opgericht. Voorzitter is interventiecardioloog Yolande Appelman van het VUmc in Amsterdam.

Het komt regelmatig voor; een vrouw van middelbare leeftijd die bij de huisarts of medisch specialist komt met vage klachten als spierpijn, vermoeidheid en algehele malaise. De huisarts vermoedt een griepje en stuurt de patiënt naar huis. Later blijkt het toch een hart- of vaataandoening te zijn. “Helemaal niet raar”, zegt Yolande Appelman, interventiecardioloog in het VU medisch centrum. “De klachten van vrouwen zijn vaak heel atypisch, lijken niet altijd op die van mannen. Daarom denken artsen niet meteen aan het hart.” Ook de diagnostiek is bij vrouwen soms lastig. “De ECG-afwijkingen zijn anders en het angiogram toont meer diffuse afwijkingen. Dat zet je als arts al snel op het verkeerde been.” Appelman heeft het zelf ook ervaren tijdens haar werk als interventiecardioloog. “Tijdens mijn opleiding en de eerste jaren dat ik werkte, was het niet duidelijk dat er zulke verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Toen mijn college Angela Maas van de Isala Klinieken een paar jaar geleden met de oproep kwam om vooral te letten op de verschillen tussen de beide seksen, ging ik er ook beter op letten. En in de praktijk blijkt het inderdaad zo te zijn. Dat begint nu steeds meer bij iedereen door te dringen.“ Toch wordt die kennis nog lang niet op grote schaal toegepast. Zowel bij de patiënten als bij de artsen is er nog te weinig aandacht voor het vooronderwerp. Dat blijkt ook wel uit de cijfers: hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer 1 bij vrouwen. Bij mannen is die plaats ingenomen door kanker. Appelman: “Vrouwen overlijden negen keer vaker aan hart- en vaatziekten dan aan borstkanker. Dat is behoorlijk schokkend.”

Werkgroep

De nieuw opgerichte werkgroep Gender, met Yolande Appelman als voorzitter en Angela Maas als secretaris, wil zich op alle fronten inzetten om de kennis over dit soort genderaspecten te bevorderen. Daarvoor is een aantal specifieke doelgroepen vastgesteld. Allereerst de patiënten, dus de vrouwen. “Zij zijn eigenlijk de eerste uitstellers”, zegt Appelman. “Zij zien hun klachten vaak als iets onschuldigs en denken het wel even uit te zieken. Of ze vermoeden dat het te maken heeft met de overgang. Daardoor komen ze vaak in een later stadium bij de huisarts.” De huisarts vindt het vervolgens lastig om de diagnose te stellen. Maar vooral bij risicofactoren, zoals hypertensie, hypercholesterolemie, adipositas of diabetes is het van belang om te denken aan eventuele hartklachten, stelt de cardioloog. “Je ziet ook vaak dat de klachten opspelen na de menopauze. Dan is de vrouw de oestrogeenbescherming kwijt en slibben de vaten sneller dicht. In die fase is het zaak om extra alert te zijn. Ik zou zeggen: bij twijfel altijd doorsturen naar de cardioloog.”
Ook gynaecologen hebben soms te maken met vrouwen die verborgen hartklachten hebben.Vermoedelijke overgangsklachten blijken soms toch een hart- of vaataandoening te zijn. Ook blijken vrouwen die tijdens een zwangerschap een pre-eclampsie hebben doorgemaakt, een grotere kans te hebben op een hart- of vaatziekte. “Het zou goed zijn dat zowel de gynaecologen als de huisartsen hier alert op zijn.”
Appelman is realistisch genoeg om te beseffen dat ook haar eigen beroepsgroep extra voorlichting kan gebruiken. “Lang niet alle cardiologen weten hier voldoende van. Daarom willen we ons ook op hen richten.” Een van de eerste concrete acties van de werkgroep is het opzetten van een nascholing voor cardiologen en arts-assistenten op 12 februari 2010. Dit onder de vlag van het CardioVasculair Onderwijs Instituut. “Daar praten we hen in een dag bij over beschikbare kennis en nieuwe ontwikkelingen. Een belangrijk onderdeel van de voorlichting betreft de communicatie met de patiënten. Volgens Appelman communiceren vrouwen anders met hun arts dan mannen. “Mannen zijn heel direct, zeggen ‘ik heb pijn op mijn borst’. Van vrouwen krijg je er een heel verhaal omheen, met ontzettend veel details. Je moet als arts dan heel specifiek sturen en gerichte vragen stellen voor een duidelijk beeld van de klachten.”
Om hierop in te spelen, heeft cardioloog Angela Maas uit Zwolle sinds een tijdje een speciaal spreekuur voor vrouwen met hart- en vaatziekten. Volgens Appelman kan dit ook op andere locaties worden toegepast. “Al denk ik niet dat het iets voor de langere termijn zou moeten zijn. Maar totdat er voldoende kennis over en ervaring met dit onderwerp is, is het een goede tussenoplossing.”

Onderzoek

Naast het bevorderen van kennis wil de werkgroep ook meer onderzoek initiëren rondom het thema. Volgens de cardioloog is er nu nog relatief weinig bekend over de verschillen tussen mannen en vrouwen. “We weten al wel dat er verschillen zijn, pathofysiologisch gezien. Maar wat daar de oorzaak van is, is nog niet duidelijk.”
De reden voor het gebrek aan onderzoeksgegevens is dat er meer mannelijke patiënten zijn met hart- en vaatziekten. “Dat zie je in onze kliniek ook”, zegt Appelman. “Gemiddeld 30 procent van de patiënten die binnenkomt, is vrouw. Dan zijn er simpelweg minder gegevens beschikbaar.” Op oudere leeftijd halen de vrouwen die achterstand wel in, stelt de cardioloog. “Maar er werd altijd minder onderzoek verricht in de oudere patiëntengroep. Dat wordt langzaam anders.” De werkgroep wil onderzoekers stimuleren om zich met het onderwerp bezig te houden. Inmiddels begeleidt Angela Maas al een promovenda die onderzoek doet naar pre-eclampsie en cardiale risico’s en gaat ook Appelman onderzoek doen bij vrouwen met een acuut coronair syndroom. Ook is er inmiddels een onderzoeksdatabank opgezet, Femcor. Hierin wordt DNA-materiaal opgeslagen van vrouwen met hart- en vaatafwijkingen. “Zo kunnen we bekijken of bepaalde aandoeningen bijvoorbeeld een genetische component hebben.”
Voor het onderzoek is veel geld nodig. De werkgroep hoopt op geld van fondsen, zoals de Hartstichting, bedrijven en particulieren. Daarnaast wil de cardioloog bekijken of de opbrengst van de jaarlijkse fietstocht van cardiologen naar het NVVC-congres volgend jaar wellicht naar dit doel kan gaan. “Dit jaar heb ik zelf ook meegefietst van Maastricht naar Barcelona om geld op te halen voor onderzoek naar aangeboren hartafwijkingen. Volgend jaar is het grote congres European Society of Cardiology (ESC) in Stockholm waar het thema zich toevallig ook richt op hartziekten en genetica. Dat zou een mooi doel zijn: Zweden staat immers bekend om zijn vrouwvriendelijkheid.” De werkgroep is momenteel druk bezig met het schrijven van een overzichtsartikel, waarin de huidige stand van zaken wordt geschetst. Vanuit daar worden andere activiteiten voor verschillende doelgroepen opgezet. “Met de Hartstichting en de Hart & Vaatgroep zijn we in gesprek over een eventuele grote publiekscampagne volgend jaar. De Hartstichting zal 2010 uitroepen tot het Jaar van de Vrouw, daar willen we graag bij aanhaken.” Hoewel de werkgroep net begonnen is, hoopt Appelman dat de club zich over een aantal jaren kan opheffen. “Tegen die tijd zouden de verschillen tussen mannen en vrouwen zo duidelijk moeten zijn en geïmplementeerd in de medische opleiding dat wij niet meer nodig zijn. Maar dat zal nog wel even duren.”

Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen:
  •  Plotselinge duizeligheid, algehele zwakte
  •  Kortademigheid
  •  Plotselinge vermoeidheid
  •  Pijn tussen de schouderbladen
  •  Naar gevoel in de maagstreek, eventueel met misselijkheid
  •  Slapeloosheid

Bron: Artikel van MEDnet

Met vragen over mogelijke hartklachten kun je terecht op het hart- en vaatspreekuur voor vrouwen.
Meer weten over hart- en vaatziekten?
Bel met de Informatielijn van de Nederlandse Hartstichting: (0900) 3000 300 of ga naar de website.